Varicella-zoster là một loại vi rút gây bệnh thủy đậu và bênh zô-na. Loại vi rút này nằm im bất động trong rễ dây thần kinh sau khi người bệnh bị thủy đậu. Theo viện y tế quốc gia Hoa kỳ, có tới 25% dân số sau khi được điều trị khỏi bệnh thủy đậu thì sẽ mắc phải bệnh lý zô na một lần nào đó trong đời do sự hồi sinh của các virus này.
Thời gian và mức độ nặng nhẹ của những cá nhân mắc bệnh zô-na với mỗi người là trái ngược. Dấu hiệu trước hết của căn bệnh zô-na là đau râm ran hoặc là tê bì ở một bên của cơ thể, thường là đau ê ẩm vùng lưng hoặc ngực nhưng có khi cũng lên cả mặt, đầu, cánh tay hoặc ống quyển. Không chỉ thế còn có các biểu hiện giống như bị cảm cúm như: nôn nao, tiêu chảy, rùng mình nhưng không bị sốt. Zô-na phát ban chỉ có thể được biểu hiện vài ngày sau khi căn bệnh bắt đầu có những triệu chứng này, hoặc cũng có thể sau vài tuần.
Vị trí phát ban thường là bao quanh lưng, bên cạnh sườn, bụng hoặc ngực do vi rút chuyển di bao quanh vị trí rễ dây thần kinh cảm giác bị tác động– loại dây thần kinh đi ra khỏi cột sống và bao phủ xung quanh 2 bên cơ thể. Cơn đau đi cùng với phát ban có thể ở mức độ nhẹ hoặc nặng nhưng thường thường sẽ biến mất trong vòng 4 tuần. Các vị trí bị phát ban có thể sẽ để lại sẹo.
Khó khăn chủ yếu khi điều trị bệnh lý zô-na là chứng đau thần kinh sau khi mắc phải bệnh lý này. Chứng đau thần kinh này thường kéo dài khoảng vài tháng cho đến vài năm sau khi bệnh zô-na đã được điều trị khỏi. Những ai mắc phải vấn đề này thường bị nóng dữ dội hoặc đau điếng như bị dao đâm tại những nơi trước đó bị phát ban, vả lại còn có cảm giác đau day dứt khi có ai sờ vào. Căn do chuẩn xác của vấn đề này thường rất khó xác định nhưng theo lý thuyết được gây ra bởi các nơi bị viêm trước đó khiến cho dây thần kinh trở nên quá nhạy cảm nên các cơn đau vẫn được cảm nhận sau khi đã hết viêm.
Chứng đau mãn tínhkết hợp với đau thần kinh sau khi bị zô-na tạo lên những vấn đề hết sức khó khăn cho cuộc sống của người bệnh. Những hoạt động hàng ngày từ ăn uống cho tới tắm rửa, mặc quần áo trở nên hết sức nhọc nhằn. Sau đó người bệnh còn có thể bị suy sụp tinh thần do đau mạn tính. Có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các biện pháp điều trị sớm cho bệnh lý zô-na có thể rút ngắn thời gian người bệnh bị đau đớn. Bệnh nhân nên được chữa trị với các thuốc chống vi rút trong vòng 3 ngày khi bắt đầu bị phát ban.
Một mối quan tâm khác nảy sinh cùng với căn bệnh zô-na là các vấn đề về mắt. Giả như mặt cũng bị ảnh hưởng, vi rút cũng có thể ảnh hưởng luôn cả đến giác mạc. Các thương tổn đến mắt sau đó có thể sẽ để lại sẹo, giới hạn tầm nhìn. Để giới hạn điều này chỉ có cách chữa trị bệnh thật sớm.
Các cơn đau lưng và đau khác do bệnh zô-na gây lên có thể được xử lý bằng nhiều cách, phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ và sự ưa thích của bạn. Một vài người thích dùng thuốc chống viêm, một số khác lại dùng miếng dán và kem gây tê để hạn chế đau nhói. Những ai thích dùng các phương pháp tự nhiên thì lại dùng kem cáp-xai-xin. Cáp-xai-xin là một loại hóa chất chiết suất từ quả ớt cay và có tác dụng giảm đau.